Yapısal Veri Nedir? Nasıl Kullanılır?
İngilizcesi Structured data olan yapısal veri, organize edilmiş bilgilere denir. Yapısal verilerin amacı ve kullanım sebebi arama motorlarının web içeriklerini anlamlandırmasını sağlamaktır. Google, Yandex, Bing gibi arama motorları yapısal veriye sahip olan web sayfalarını daha kolay tarayabilir.
Yapısal Veri Neden Kullanılmalı?
Web sitenizin içeriğinin ve yapısının daha iyi anlaşılmasını istiyor iseniz yapısal veri kullanmalısınız. Yapısal verilerinin aracılığı ile arama motoru botları web sitenizi daha iyi anlar ve indekslemenizi daha doğru gerçekleştirebilir. Bu sayede etkinliklerinizi, lokasyonunuzu vb. bilgileri kullanıcılara sunabilirsiniz. Bu avantaj ile hedef kitlenize ulaşmanız kolaylaşır.
Yapısal veri kullanmanızın önemli bir diğer nedeni ise zengin sonuçlar elde etmek. Yapısal veriler kullanarak rakiplerinize kıyasla SERP’te daha zenginleştirilmiş sonuçlara sahip olabilirsiniz. Hem rektör de öne çıkabilir hem de potansiyel müşterilerin bilgi edinmesini kolaylaştırabilirsiniz.
Yapısal Veri İşaretleyicileri Nelerdir?
Yapısal veri işaretleme teknik SEO çalışmalarının bir parçasıdır. Yapısal verileri web sayfasına eklemek için üç işaretleyiciden birini kullanmanız gerekir. Üç formattan hangisini seçeceğinizi belirlerken aşağıdaki açıklamalardan yararlanabilirsiniz.
JSON-LD
JSON Linked Data, web sayfalarında yapısal veri tanımlamak ve işaretlemesi yapmak için kullanılan popüler bir işaretleme formatıdır. JSON-LD Schema.org gibi veri işaretleme standartları ile birlikte kullanılarak web sayfalarının içeriğini ve yapısını arama motorlarına aktarır.
JSON-LD, JavaScript Object Notation’a dayanır ve özel bir semantik yapıya sahiptir. Bu sayede kullanımı oldukça elverişli bir hal alır. JSON-LD HTML kodunu değiştirmez, <head> etiketinin içerisine veya <body> etiketinin sonrasında eklenerek HTML kodundan ayrı tutulur.
Kolay entegrasyonunun dışında uyumluluğu da yüksek olan bir işaretleyicidir. En yaygın işaretleme standardı olan Schema.org’a uyumlu yapısı ile şablon oluşturmak ve şablon kullanmak kolaylık ile gerçekleştirilebilir. Ayrıca Google’ın tercih ettiği işaretleyicilerden biridir.
Aşağıda temel bir JSON-LD işaretleme örneği verilmiştir:
Mikro Data
Mikro veri veya Microdata bir diğer yapısal veri işaretleyicidir ve tarayıcıların web sayfalarından özet bilgileri ayıklamaya yardımcı olur.
WHATWG’in oluşturduğu bu kodlama sisteminin temeli gizli HTML etiketleme kodlarıdır. Mikro veri kullanılmadığında genellikle arama motorları arama sorgularındaki anahtar kelimeler ile web site içeriklerini eşlemeye çalışır. Fakat mikro data sayesinde içeriğin türü, niteliklerini ve ilişkilerini tanımlayan semantik işaretlemeler yapılır.
Örneğin Excel gibi spreadsheet yazılımlarında hücrelere tanımlama yapabilmektesiniz. Bir sayıyı projeniz bağlamında tarih, yüzdelik, para birimi, vs. olarak tanımlayabilirsiniz. Benzer şekilde mikro data kullanmak tarayıcıların önemli bilgileri içeriğinizin bağlamında anlamasını sağlar.
Aşağıda bir mikro veri yapısal işaretleme örneği verilmiştir. JSON-LD formatından farklı olarak bu işaretleme <body> etiketinin içerisine eklenen bir HTML kodudur:
RDFa
Açılımı Resource Description Framework in Attributes olan RDFa, HTML ya da XHTML belgelerine semantik işaretleme yapılmasını sağlar. Web sayfalarının içeriği ve ilişkileri hakkında daha ayrıntılı bilgili verir.
RDFa, Linked Data prensiplerine dayanır. Arama motorlarının zenginleştirilmiş sonuçlar özelliğini tetikleyebilir. Mikro veriye benzerlik gösterir, HTML kodunun <body> etiketinin içine gömülür. Aşağıda bir örnek bulunmaktadır.
Yapısal Veri Çeşitleri Nelerdir?
Onlarca yapısal veri çeşidi bulunmaktadır. Bir sayfanın işlevine ve içeriğine göre ise aşağıda listelenen şemalardan yararlanabilirsiniz.
Etkinlikler/Events
Tekrarlayan veya tek seferlik etkinlikler için yapısal veri işaretlenmelidir. Festival, galeri, spor veya ticari dahil farklı türdeki etkinliklerin her biri işaretlenmesi gereken farklı bir bilgiye sahip olabilir. Fakat genellikle ortak olan bazı bilgiler vardır:
- Hakkında, etkinliğin kısa bir özeti.
- Etkinliğe katılanlar, bir kişi veya organizasyon olabilir.
- Tarih ve süre
- Konum
Yukarıdaki ve gereken diğer yapısal verileri işaretlemek, hem kullanıcıları bilgilendirmenizi hem de lokal SEO’da öne çıkmanızı sağlayacaktır.
Eleştiri/Yorum/Review
Bir ürün, hizmet veya işletmeye yönelik eleştiriler için yapısal veriler işaretlenebilir. Uzman tarafından yapılan değerlendirmeler, tavsiyeler, müşteri deneyimleri vb. ortak olarak aşağıdaki bilgileri içerir:
- Değerlendirilen ürün veya hizmet bilgisi
- Yapılan değerlendirme
- Değerlendirme yapan kişi hakkında özet bilgi
- Ürün veya hizmetin puanlandırması
Değerlendirmelerin zenginleştirilmiş sonuç olarak kullanıcıların karşısına çıkması potansiyel müşterileri ve müşteri güvenini arttırabilir.
Sanat Alanında veya Yaratıcı Çalışmalar/Creative Works
Kitaplar, tarifler, yazılımlar dahil çeşitli çalışmaların yapısal veri işaretlemesi yapılabilir. Alanınıza özel işaretlemeler yapmak için Schema.org kaynağından yararlanabilirsiniz.
Gömülü Medya Öğeleri
Video, görsel, ses kaydı dosyalarının tarayıcı tarafından anlaşılabilirliğini artırmak için yapısal veri işaretlemesi yapılmalıdır. Yapısal veri yazı bazlı içeriklerle sınırlı değildir.
Eylem/Talep/Action
Kullanıcı veri girişleri, talepleri, statü değişiklikleri, interaksiyonları vb. eylemler sonucu web sitenizde farklı aksiyonlar gerçekleşir. Her talep ve duruma özel yapısal veri işaretlemeleri için şemalar bulunmakta. Farklı aksiyon türleri ve ihtiyacınıza özel olan aksiyon şemasını bulmak için Schema.org dan yararlanabilirsiniz. Bu link ile de aksiyon kategorisi hakkında daha fazla bilgi alabilirsiniz.
Organizasyon
Bir okul, vakıf, işletme gibi organizasyonların da ait oldukları alana göre yapabilecekleri yapısal veri işaretlemeleri bulunmaktadır. Ortak olan bilgilere sahiptirler:
- Organizasyon adı ve açıklaması
- Konum veya postal adres
- İletişim bilgileri
- Kurucusu ya da kurucuları
- Var ise altındaki organizasyonlar ya da bağlı olduğu organizasyonlar
Bireyler
Yapısal veri işaretlemeleri bir kişiye de ait olabilir. Bu birey çalışan, müşteri, ünlü biri, hatta kurgusal bir karakter bile olabilir. Bu kişi işletmenizin bir müşterisi, çalışanı ya da ünlü biri ise hakkında aşağıdaki bilgiler işaretlenebilir:
- Ad Soyad
- İşletme bağlamındaki statüsü
- Yaş, cinsiyet doğum yeri, vb. kişisel bilgiler
- İletişim bilgisi
Yapısal Veri İşaretlemesi Nasıl Yapılır?
Yapısal veri işaretlemesi yapmak için size yardımcı olabilecek araçlar bulunmakta. Yaygın ve tavsiye edilen üç veri işaretleme yöntemi ise aşağıda anlatılmıştır.
Google Yapısal Veri İşaretleyicisi
Google’ın kendi aracı olan Veri İşaretleyici makaleler, etkinlikler, yerel işletmeler, ürünler ve birkaç çeşit daha yapısal veri için kullanılabilir. Kolay kullanımı ile tavsiye edilen bir araçtır. Schema.org sayfasındaki seçeneklere paralel olarak kullanabileceğiniz hazır kategoriler sunmakta. URL’nizi işaretleyici ile paylaştığınızda karşınıza interaktif bir durumda web sayfanız çıkacaktır. Bu sayfa üzerinde işaretleme yapmak istediğiniz yazı işaretleyip etiket seçmeniz yeterlidir.
HTML ve JavaScript bilgisi gerektirmeyen ve çeşitlilik sunan bir araçtır. Aşağıdaki veri türlerine odaklanan bir işletme iseniz ihtiyaçlarınızı giderecektir.
Google Tag Manager İle Veri İşaretleme
HTML etiketlerine daha hakim iseniz Google Tag Manager size yapısal veri işaretlemede asistanlık yapacaktır. Web sitenizdeki veya mobil uygulamanızdaki etiketleri yönetmenizi ve güncellemenizi sağlar.
Tetikleyiciler ve değişkenler gibi özelliklere sahiptir. Bazı etiketler kullanıcın bir talebi veya veri girişi gibi etkinlikler ile tetiklenir. Tetikleyiciler, bu etkinlikleri takip ederek etiketleri yönetir. Değişkenler ise hem tetikleyicilerde hem de etiketlerde bulunur. Değişkenler, tetikleyicilerde bir etiketin ne zaman etkileneceğini belirleyen filtreleri tanımlar. Etiketlerde dinamik değerleri yakalar.
Çok kapsamlı bir araç olduğu için etiketler, tetikleyiciler ve değişkenleri içeren kapsayıcı adlı koleksiyonu ile gösterilir. Etiket yönetim sistemi (TMS) ile ilgili daha detaylı bilgi için Google’ın genel bakışını inceleyebilirsiniz.
Wordpress Eklentileri
Wordpress eklentileri yapısal veri işaretlemenizde ve yönetmenizde size destek sağlayabilir. “Schema and Structured Data” ve “SEO Structured Data Schema” yapısal veri işaretlemesi için iki yaygın Wordpress eklentileridir. Wordpress plugin’leri ile onlarca şema tipini kullanabilir ve Json Schema markup eklemelerini otomatikleştirebilirsiniz. AMP teknolojisi olan eklentileri kullanarak mobil uyumlu yapısal verilere sahip olabilirsiniz. Kolay kullanımları ile Wordpress eklentileri birkaç adımda yorum ve puanlamalarınızı zengin sonuçlarda gösterir. İhtiyacınıza göre de gelişmiş ayarlardan yararlanabilirsiniz.
Yapısal Veri Test Araçları
Google Search Console tarafından “Zengin Sonuçlar Testi” sunulur. Testi uygulayarak kaç tane yapısal verinin algılandığını ve türlerini görebilirsiniz. Yapısal verilerin algılandığı fakat geçersiz olduğu tespit edilen öğelerin eksik alanı veya alanlarını da belirtmektedir.
Schema.org sayfası tarafından “Schema Markup Validator” sunulur. Bu test aracına URL’nizi girerek web sitenizde bulunan yapısal veri çeşitlerine ulaşabilirsiniz. Ayrıca algılanan yapısal verilerde etiketlerin web sitenizdeki karşılığı ile dolu bir tablo elde edebilirsiniz.
JSON-LD Playground
JSON-LD Playground yapısal veri işaretlemeyi öğrenirken ve test aşamasında size yardımcı olabilir. Editleyebileceğiniz 7 tane hazır örnek sunmaktadır.
Input’unuzu farklı formatlarda görüntülemenizi sağlayan özellikleri bulunmaktadır. JSON-LD işaretleyicisi hakkında bilgiliyseniz veya öğrenmek istiyorsanız sizin için uygun ve kullanışlı bir araç olacaktır.
Search Console
Google Search Console ile yapılandırılmış verilerinizi yönetebilir ve web sitenizdeki yapısal verileri optimize edebilirsiniz. Yapısal verilerinizin performansınızdan haberdar olabilmeniz için sorun tespit edildiğinde size bir bilgilendirici e-mail atılmakta. Genel bir performans değerlendirmesi için ise uyarıların ve hataların özeti bulunmakta.
Raporlama özelliği ile de öne çıkan bir araçtır. Ayrıştırılamayan yapılandırılmış verileri raporlamaktadır. Ayrıca URL denetleme aracının desteği ile diğer sorunları da belirleyebilirsiniz.
Bing URL Inspection
Kapsamlı URL Inspection aracı ile birçok açıdan web sitenizi optimize edebilirsiniz. Markup card özelliği ise yapısal verilere odaklanmakta. Mikro data, JSON-LD, Open Graph ve Microformats olmak üzere 4 işaretleyici formatı desteklemekte. Bu araç yardımı ile yapısal veri işaretleme türlerinizi ve sorunlarınızı algılayabilirsiniz.
Yapısal Veriler Konusunda Sıkça Yapılan Hatalar
Bazı hatalar yapısal verilerinizin arama sonuçlarında zengin sonuç olarak görünmesini engelleyebilir. Bu nedenle aşağıdaki noktalara dikkat etmelisniz: Desteklenen işaretleme yöntemleri: Kendi yazılımınızı yapıyorsanız ya da bir eklenti kullanıyorsanız hedeflediğiniz arama motorunun desteklediği bir işaretleme kullandığınızdan emin olmalısınız. Örneğin; Google https://data-vocabulary.org/ kaynağını desteklemediği için JSON-LD formatını tavsiye ediyoruz.
- İşaretleme Hataları: Yapısal veri işaretlemeleri sırasında teknik sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Detaylı bir süreç olduğu için tanımlanmayan etiketlere sahip olabilirsiniz. Syntax hataları, yazım yanlışları, yanlış tür gibi sorunlardan korunmak için işaretlemelerinizi bir araç ile test edebilirsiniz. Ayrıca testlerinizi hem mobil hem de masaüstü yapmanız olası bir farklılığı tespit etmenizi sağlayacaktır.
- Uyumluluk: Uyumluluk gözden kaçırılmaması gereken bir nokta. Sayfa öğeler yapısal veri şemalarındakinden farklı olmamalıdır. Örneğin farklı bir fiyat ya da iletişim bilgisi sorun çıkarabilir.
- Yönergeler: Yapısal işaretleme yaparken göz önünde bulundurmanız gereken bir konu özel yönergeler. Arama motorlarının veya yapısal veri türlerinin kendine özgü gözden kaçabilecek kuralları olabilir. Bu nedenle, Google yönergelerini incelemeniz tavsiye edilir.
- Organization scheme: Organizasyon şemasını kullanmak başta bir hata gibi gözükmeyebilir. Fakat bu şemayı web sitenizin her sayfasında kullanmak Google tarafından tavsiye edilmemektedir.
Yapısal Veriler Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Google’ın tercih ettiği yapısal veri formatı nedir?
Google, JSON-LD formatını tercih eder ve bu formatta daha hızlı çalışır.
Schema.org nedir?
Schema.org Google tarafından üretilen kapsamlı bir yapısal veri projesidir. Yapısal veri hakkında size destek olacak ve çeşitli ihtiyaçlara yönelik şemalar sunan bir kaynaktır.
Bir sayfaya birden fazla yapısal veri eklenebilir mi? Sayfa hızım etkilenir mi?
Aynı sayfa üzerinde gerekli ise birkaç tane yapısal veri kullanılabilir. Genellikle yapısal veri kısa ek kodlardan oluşturduğu için hız açısından büyük bir etkisi olmaz.
Yapısal veri ne kadar sürede sonuç vermeye başlar?
Yapısal verilerin indekslenmesi uzun süren bir işlem değildir. Fakat zengin sonuçların gözükmesi zaman alabilir.
Yapılandırılmamış yani unstructured data nedir?
Aslında verilerin çoğunluğu yapılandırılmamış halde bulunmaktadır. Özellikle sosyal medyada yapılan paylaşımlar, kategoriler göz önünde bulundurularak yapılmaz. Bu nedenle, medyada paylaşılan yazı, fotoğraf, vb. belli sınıflandırmalara uğramamış bilgiler yapılandırılmamıştır.
